| damno (damnare) | / | | | | veroordelen | - | damn | la damnation | verdammen, Verdammnis | |
| damnum | / | damni | n. | | schade, verlies | - | damage | dommage (jammer, vgl. en. damn) | | |
| condemno (condemnare) | | | | | veroordelen | - | to condemn (veroordelen) | condamner | Kondemnation, kondemnieren | |
| dapes | | dapium | f. | | offermaal, feestmaal | - | - | - | - | Oudgr. δάπτω (vreten; LSJ "to devour") |
| de | / | | | | vanaf, over | de-cadent (de-cadent ( | De-bakel, de-duzieren ( |
| | |
| decem | / | | | | tien | december (de tiende maand), decaan (oorspr. hoofdman van tien), decennium (< decem + annum, jaar) | december (de tiende maand) | | Dezember (de tiende maand), Dekan (oorspr. hoofdman van tien), Dezennium (| Oudgr. δέκα (tien) |
|
| decimus | | | decima, decimum | | tiende | decimaal, decimeren (elke tiende man afmaken) | dime ('duppie'), decimal | | Dezimale, dezimieren (elke tiende man afmaken) | |
| decet | / | | | decuit | het past | - | - | - | - | |
| decus | / | decoris | n. | | eer, sieraad | decor, decoratie | decent, to decorate | | Dekor | |
| defendo (defendĕre) | / | | | defendi, defensum | verdedigen | defensie | to defend | | defensiv | |
| defendit | / | | | | hij verdedigt; hij heeft verdedigd | zie defendo | zie defendo | zie defendo | zie defendo | |
| deinde | / | | | | vervolgens | - | - | - | - | |
| delecto (delectare) | / | | | | vermaken | - | delight ('verrukking'; | delektieren (vermaken) | It. dilettare (vermaken) |
|
| deleo (delēre) | / | | | delevi, deletus | vernietigen, verwoesten | - | to delete (verwijderen) | - | - | |
| delictum | | delicti | n. | | overtreding, wandaad | delict (misdrijf) | delict (misdrijf) | | Delikt (misdrijf) | |
| demum | | | | | tenslotte, pas | - | - | - | - | |
| denique | / | | | | tenslotte, kortom | - | - | - | - | |
| dens | / | dentis | m. | | tand | tand | tooth, dentist (tandarts), dental (van/voor tanden) | la dent (tand), le dentiste (tandarts) | dental (van/voor tanden) | Oudgr. ὀδούς, -όντος (tand) |
| densus | | | densa, densum | | dicht opeen | condenseren (overgaan van gasvorm tot vloeistof, i.e. dichter worden) | dense (dicht, bondig), density (dichtheid), to condense (verdichten) | | kondensieren (overgaan van een gas naar vloeistof, i.e. dichter worden) | |
| descendo (descendĕre) | / | | | descendi, descensum | afdalen | - | to descend (afdalen) | descendre (afdalen) | Deszendent (nakomeling) | |
| desero (deserĕre) | / | | | deserui, desertum | verlaten, in de steek laten | deserteren (weglopen uit (milit.) dienst) | desert (woestijn; lett. 'verlaten plaats'), to desert (weglopen uit (milit.) dienst) | | desertieren (weglopen uit (milit.) dienst) | |
| dissero (disserĕre) | | | | disserui, dissertum | uiteenzetten | dissertatie (uiteenzetting, proefschrift) | dissertation (uiteenzetting, proefschrift) | la dissertation (uiteenzetting, proefschrift) | Dissertation (uiteenzetting, proefschrift) | |
| desidero (desiderare) | / | | | | missen; verlangen | - | to desire (verlangen) | | - | |
| desiderium | / | desiderii | n. | | verlangen | - | desire (verlangen) | | - | |
| destino (destinare) | / | | | | vaststellen, aanstellen | - | destiny (lot; 'datgene dat vaststaat') destination (bestemming) | destiner (bestemmen) | - | |
| deus | / | dei | m. | | god | ajuus (deity (goddelijkheid), deify (tot god maken | | Oudgr. θέος (god) ; It. Dio ; Sp. Dios, adiós (
| | |
| dea | / | deae | f. | | godin | - | - | - | - | |
| divinus | / | | divina, divinum | | goddelijk | - | divine (goddelijk) | divin (goddelijk) | | |
| divus | / | | diva, divum | | goddelijk | diva (gevierde zangeres) | diva (gevierde zangeres) | la diva (gevierde zangeres) | Diva (gevierde zangeres) | |
| dexter | / | | dextra, dextrum | | rechter | ambidexter (dexterity ('gereedheid', 'behendigheid' ; in de antieke tijd werd rechts als goed en links als slecht gezien, zie sinister), ambidextrous ( | Dextrose ( |
| | |
| a dextera (parte) | | | | | aan de rechterkant | zie dexter | zie dexter | zie dexter | zie dexter | |
| dext(e)ra (manus) | / | dext(e)rae (manus) | f. | | rechterhand | zie dexter | zie dexter | zie dexter | zie dexter | |
| dico (dicĕre) | / | | | dixi, dictum | zeggen, spreken | dicteren | to dictate | dire (zeggen) | | |
| dictator | | dictatoris | m. | | dictator | dictator | dictator | le dictateur | Diktator | |
| dictum | / | dicti | n. | | woord | dictee, dictie | dictionary, diction | | Diktat | |
| edictum | | edicti | n. | | verordening, edict | edict | edict | | Edikt | |
| indicium | | indicii | n. | | teken, aanwijzing, aangifte | - | - | - | Indiz (indicatie) | |
| dies | / | diei | m./f. | | dag, termijn | meridiaan (cirkel op het aardoppervlak diary (| le jour (dag), aujourd'hui (vandaag), lundi (maandag; lunae+dies), mardi (dinsdag; Martis+dies, dag van Mars), mercredi (woensdag; Mercurii+dies, de dag van Mercurius), jeudi (donderdag; Iovis dies, de dag van Jupiter), vendredi (vrijdag; Veneris dies, de dag van Venus), samedi (zaterdag; de dag van de sabbat) | | |
| |
| cotidie | | | | | dagelijks | - | quotidian (dagelijks) | quotidien (dagelijks) | - | |
| digitus | | digiti | m. | | vinger | digitaal | digit (nummer onder 10), digital | le doigt (vinger), digital | digital | Oudgr. δάκτυλος, vinger, (verw. met Oudgr. δεικνύναι, aanwijzen) |
| dignus | / | | digna, dignum | | waard, geschikt | | dainty (elegantie, excellentie) | | - | |
| dignitas | / | dignitatis | f. | | waardigheid | - | dignity (waardigheid) | | | |
| indignus | / | | indigna, indignum | | onwaardig, niet waard | - | indignity (onwaardigheid) | indigne (onwaardig) | Indignation (verontwaardigheid) | |
| diligo (diligĕre) | | | | dilexi, dilectum | houden van | diligent (ijverig) | diligence (ijver), dildo (verbastering van It. deletto, verrukking) | la diligence (ijver) | - | |
| dilectus | | dilectus | m. | | recrutering, keuze | - | - | le dilection (voorliefde) | - | |
| dimico (dimicare) | | | | | strijden | - | - | - | - | |
| dirus | / | | dira, dirum | | onheilspellend; gruwelijk, verschrikkelijk | - | dire (verschrikkelijk) | - | - | |
| disco (discĕre) | / | | | didici | leren, vernemen | discipel (leerling) | disciple (leerling) | le disciple (leerling) | - | Oudgr. διδάσκειν, leren, onderwijzen |
| diu | / | | | | lang(durig) | - | - | - | - | |
| diversus | / | | diversa, diversum | | tegengesteld, uiteenlopend | divers | diverse | divers | divers | |
| dives | / | divitis | dives, dives | | rijk | - | - | - | - | |
| divitiae | / | divitiarum | f. | | rijkdom | - | - | - | - | |
| divido (dividĕre) | / | | | divisi, divisum | scheiden, verdelen | divisie ('verdeling'), individu, dividend (winstuitkering), devies (zinspreuk; division ('verdeling'), individual, dividend (winstuitkering), devise (zinspreuk; la division ('verdeling'), l'individu, le dividende (winstuitkering), la devise (zinspreuk; Division ('verdeling'), Individu, Dividend (winstuitkering), Devise (zinspreuk; |
| | | |
| do (dare) | / | | | dedi, datum | geven | datum, data (gegeven zaken), datief, dateren | (to) date, data (gegeven zaken), dative | la date, le datif, dater (dateren) | Datum, Dativ, datieren | |
| abdo (abdĕre) | | | | abdidi, abditum | verbergen | - | - | - | - | |
| addo (addĕre) | / | | | addidi, additum | toevoegen | addenda (bijvoegsels; lett. die dingen die toegevoegd moeten worden) | to add, addition, addenda (bijvoegsels; lett. die dingen die toegevoegd moeten worden) | - | Addenda (bijvoegsels; lett. die dingen die toegevoegd moeten worden), Addition (toevoeging) | |
| circumdo (circumdare) | / | | | | omgeven | - | - | - | - | |
| condo (condĕre) | / | | | condidi, conditum | stichten, opbergen | - | to abscond (onderduiken), scoundrel (schurk; | - | - | |
|
| dedo (dedĕre) | / | | | dedidi, deditum | overgeven, uitleveren | - | - | - | - | |
| deditio | | deditionis | f. | | overgave | - | - | - | - | |
| dono (donare) | / | | | donavi, donatum | geven | doneren (geven), donor | donor, donation | donner, pardonner (vergeven) | Pardon ( |
|
| donum | / | doni | n. | | geschenk | - | - | le don (cadeau) | - | |
| edo (edĕre) | / | | | edi, esum | eten | obesitas (edible (eetbaar), obesity ( | - | Oudgr. ἔδειν, eten |
| |
| prodo (prodĕre) | / | | | prodidi, proditum | tonen, openbaar maken, verraden | - | - | - | - | |
| reddo (reddĕre) | / | | | reddidi, redditum | (terug)geven, maken | rente ('teruggave'; to render (geven; rendre (terugkeren; Rente ('teruggave'; |
| | | |
| trado (tradĕre) | / | | | tradidi, traditum | overdragen, overgeven | traditie (datgene wat overgeleverd wordt), treiteren (lett. overdragen) | tradition (datgene wat overgeleverd wordt) traitor (verrader; degene die overlevert) | | Tradition (datgene wat overgeleverd wordt) | |
| doceo (docēre) | / | | | docui, doctum | onderwijzen, uiteenzetten | docent, doceren, doctor, doctrine (leer) | docent, doctor, doctrine (leer) | le docteur, la doctrine | Dozent, dozieren, Doktor, Doktrine (leer) | |
| doctus | | | | | geleerd, kundig | - | - | docte (geleerd) | - | |
| doleo (dolēre) | / | | | dolui | pijn hebben, (be)treuren | condoleren (to condole (condoleren; | kondolieren ( |
| | |
| dolor | / | doloris | m. | | pijn, verdriet, wrok | - | - | la douleur (pijn) | - | |
| dolus | / | doli | m. | | list, bedrog | - | - | dolosif (frauduleus) | - | |
| domo (domare) | / | | | domui, domitum | temmen, bedwingen | dompteur (dierentemmer; | indomitable (ontembaar) | dompter (temmen; Dompteur (dierentemmer; |
| | |
| dominor (dominari) | | | | | meester zijn | domineren, dominant | dominate, dominant | dominer, dominant | dominieren, dominant | |
| dominatio | | dominationis | f. | | maatschappij, tirannie | dominaat | domination | la domination | - | |
| domus | / | domus | f. | | huis, woonplaats | dom (kerk) | dome (koepel) | | Dom (kerk) | It. duomo (domkerk) |
| domesticus | | | | | van het huis, binnenlands | domesticeren (tot huisdier maken) | domestic | domestique, domestiquer (tot huisdier maken) | Domestik (bediende), domestizieren (tot huisdier maken) | |
| domi | / | | | | thuis | - | - | - | - | |
| dominus | / | domini | m. | | heer des huizes, heerser | dominee | don (| - | Don (| It. don |
| |
| domo | / | | | | van huis | - | - | - | - | |
| domum | / | | | | naar huis | - | - | - | - | |
| donec | / | | | | zolang als, totdat | - | - | - | - | |
| dormio (dormire) | / | | | | slapen | dormitorium (slaapzaal) | dorm(itory) (slaapzaal) | dormir (slapen), dormeur (slaper) | - | |
| dubito (dubitare) | / | | | | onzeker zijn, aarzelen | - | to doubt | douter (twijfelen) | - | |
| dubium | / | dubii | n. | | twijfel | 'in dubio zijn' | doubt | le doute (twijfel) | - | |
| dubius | / | | dubia, dubium | | aarzelend, onzeker | dubieus | dubious | douteux (twijfelachtig) | | |
| duco (ducĕre) | / | | | duxi, ductum | leiden, doorbrengen; achten, beschouwen als | introduceren (lett. 'naar binnen leiden'), produceren (lett. 'voortbrengen'), aquaduct (waterleiding), viaduct (wegleiding) | to introduce (lett. 'naar binnen leiden'), to produce (lett. 'voortbrengen'), aquaduct (waterleiding), viaduct (wegleiding) | conduire ( | |
|
| adduco (adducĕre) | / | | | adduxi, adductum | brengen naar, brengen tot | - | to adduce | - | - | |
| deduco (deducĕre) | / | | | deduxi, deductum | (omlaag) brengen, meenemen | deduceren | to deduce | | deduzieren | |
| duci | / | | | | dat. van dux; inf prae. pass. van duco | z. dux | z. dux | z. dux | z. dux | |
| ducat | / | | | | (hij, zij, het) leidt/brengt (conj. prae.) | z. duco | z. duco | z. duco | z. duco | |
| ducet | / | | | | (hij, zij, het) zal leiden/brengen (fut.) | z. duco | z. duco | z. duco | z. duco | |
| ducit | / | | | | (hij, zij, het) leidt/brengt (ind. prae.) | z. duco | z. duco | z. duco | z. duco | |
| dux | / | ducis | m. | | leider | dukaat (munt met de beeltenis van een hertog erop) | duke | le duc, le ducat (munt met de beeltenis van een hertog erop) | Dukat (munt met de beeltenis van een hertog erop) | It. duce (leider), doge (Venetiaans leider) |
| educo (educĕre) | / | | | eduxi, eductum | naar buiten leiden | educatie (opvoeding; to educate (opvoeden; eduquer (opvoeden; Edukation (opvoeding; |
| | | |
| induco (inducĕre) | / | | | induxi, inductum | brengen naar, tot iets bewegen | inductie | to induce, induction | induire, l'induction | Induktion | |
| perduco (perducĕre) | / | | | perduxi, perductum | brengen door, - tot | - | - | - | - | |
| reduco (reducĕre) | / | | | reduxi, reductum | terugvoeren | reduceren | to reduce | | reduzieren | |
| dulcis | / | | dulcis, dulce | | zoet, lieflijk | - | - | doux | - | It. dolce (la dolce vita) |
| dum | / | | | | terwijl, zolang als; totdat; (+ coni.) mits, als maar | - | - | - | - | |
| duo | / | | duae, duo | | twee | duet, dualisme (duet, dualism (deux, le dualisme (Duett, Dualismus (| It. due, Oudgr. δύω |
| | | |
| duro (durare) | | | | | hard maken, uithouden; (intr.) voortduren | duren | to endure (ondergaan | durer | dauern | |
|
| durus | / | | dura, durum | | hard; onbeschaafd | | | dur | | |
